جهان پتروشیمی /سلمان نصیرزاده-کارشناس بازار سرمایه، به بخشی از نقشه راه رونق تولید وزارت اقتصاد در خصوص تامین مالی از طریق انتشار سهام یا اوراق برای صندوق پروژه یا شرکت های ابر پروژه تولید پیشران اشاره کرد و افزود: محدودیت موجود در منابع کشور به دلیل وجود برخی از مشکلات در ساختارهای اقتصادی به عنوان محرکی محسوب میشود تا سرمایه گذاران برای اجرای پروژه ها به سمت منابع مختلف حرکت کنند.
وی اظهار داشت: در این مسیر باید بازار سرمایه و بازار اولیه فعال تری وجود داشته باشد و بازار اولیه تقویت شود تا بتوانیم منابع مالی بهتر با هزینه ای کمتر را برای تکمیل پروژه های ناتمام جذب کنیم.
به گفته نصیرزاده، در وضع فعلی یکی از ویژگی های اصلی تامین مالی در اقتصاد ایران، بحث بانک محور بودن نظام تامین مالی و نقش پررنگی است که بازار پول در این فرآیند ایفا میکند.
کارشناس بازار سرمایه با اعلام اینکه طبق آمار به دست آمده بالغ بر ۷۰ درصد تامین مالی بنگاه های اقتصادی از طریق بانک و بازار پول صورت میگیرد، افزود: این اتفاق در شرایطی رخ داده است که بازار سرمایه میتواند با هزینه کمتری اقدام به تامین مالی پروژه ها کند.
وی ادامه داد: اگر بازار سرمایه به روشی درست و بهتر مورد مدیریت قرار گیرد به طور حتم کانالی مناسب برای اقتصاد کشور و سرمایه گذاران در جهت تامین منابع مالی محسوب میشود که قطعا با آثار تورمی کمتری هم همراه خواهد شد.
نصیرزاده اظهار داشت: تا زمان تامین منابع مالی از طریق بازار پول به دلیل وجود پشتوانه محدود شاهد تاثیرگذاری آن بر روی پایه پولی کشور خواهیم بود و این اتفاق منجر به ضعف در عملکرد بازار سرمایه میشود.
کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: بزرگترین عامل برتری بازار پول نسبت به بازار سرمایه را میتوان به دو عامل ربط داد که رفع آنها کمک کننده و زمینه ساز پویاتر شدن بازار سرمایه خواهند بود.
وی با بیان اینکه این دو عامل مربوط به بی ثباتی اقتصاد کشور و مساله تورم است، اظهار داشت: این دو عامل باعث ایجاد جذابیت در بازارهای سرمایه گذاری میشوند و سرمایهها بیشتر با هدف انتفاع کوتاه مدت و مسایل مربوط به سوداگری به سمت بازار ارز، طلا و مسکن پیش خواهند رفت که این امر باعث میشود تا کمتر شاهد ورود جریان پول به بازار مولد برای تکمیل پروژه ها باشیم.
نصیرزاده با تاکید بر اینکه این عامل سبب فاصله بازار سرمایه از کارآمدی میشود، گفت: قطعا با رفع بی ثباتی، بازار سرمایه به سمت کارآمدتر شدن پیش خواهد رفت، تشکیل صندوق های تامین مالی که بخشی از صندوق های سرمایه گذاری مشترک هستند قطعا میتوانند کمک کننده به فرآیند تامین مالی باشند.
کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: صندوق های تامین مالی یا صندوق های پروژه محور، در پروژه های مختلف یا پروژه هایی که مولد هستند با سودآوری همراه خواهند بود و ضمن جذب نقدینگی به سمت خود، منجر به کاهش ریسک سرمایه گذاری میشوند.
وی ادامه داد: اوراق مشارکت را دستگاههای اجرایی و دولتی به صورت عام آنها را منتشر میکردند و نحوه تخصیص آن مشخص نبود که به چه پروژه هایی تعلق میگیرد، اما با ورود به صندوق های پروژه محور، تامین مالی فقط برای پروژه خاص صورت میگیرد و سود متناسب با سرمایه گذاری در اختیار سرمایه گذار قرار میگیرد.
نصیرزاده با بیان اینکه در مجموع باید علت و معلول به صورت درست مشخص شوند و در قدم نخست زمینه ایجاد ثبات اقتصادی و کنترل تورم فراهم شود، گفت: مسیری که وزیر اقتصاد به عنوان نقشه تورمی برای کنترل تورم، تامین مالی پروژه ها و فعال کردن صندوق های پروژه تعیین کرده است، نیازمند ثبات اقتصادی و کنترل تورم است.
کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: اگر این اتفاق رخ دهد با فعال کردن بازار سرمایه و تشکیل صندوق های پروژه محور شاهد کارآمدی و جذب منابع بیشتری در پروژه ها خواهیم بود که در این صورت بار مالی از بازار پول برداشته میشود و منابع سرگردانی موجود در جامعه به سمت بازار مولد خواهد رفت اما لازمه این اتفاق، اقتصاد باثبات تر و تورم کنترل شده است.
یک کارشناس دیگر بازار سرمایه هم با بیان اینکه دولت باید از فرصت به دست آمده حضور مردم در بورس استفاده کند، گفت: سرمایهگذاری در بورس یک فرآیند درازمدت است.
سیدبابک ابراهیمی در گفتگو با فارس، در پاسخ به این پرسش که به نظر شما آیا حضور ۵۸ میلیون نفر از ایرانیان در بورس تهران یک فرصت و یا تهدید به شمار میرود، گفت: این فرصت خوبی است که باید از آن به خوبی استفاده کنیم، بهترین روش برای مردمی شدن اقتصاد این است که از طریق بورس مشارکت کنند و پولها به قسمت مولد اقتصاد برسد و بهترین ابزار برای این کار بازار سرمایه
است.
وی گفت:متأسفانه ما رفتار هیجانی مردم در بازار سرمایه را کنترل نکردیم و هنوز هم برنامهای برای کنترل هیجانات نیست و اعتمادسازی نشده است و همانطور که مردم در بازار سهام که یک بازار ثانویه است سرمایهگذاری کردهاند، باید آنها را کم کم به سمت سرمایهگذاری در بازار اولیه سوق دهیم، اما متأسفانه برخی از مدیران ظرفیتسوز هستند، به جای اینکه ظرفیتساز هستند.
دانشیار دانشگاه صنعتی خواجهنصیر طوسی با توجه به روند ریزشی شاخص بازار بورس از پارسال تا کنون گفت: ماهیت بازار سرمایه این است که دارای ریسک و نوسان است، اما این که مردم پولهای خود را از بورس بیرون بکشند و به بازار دیگری ببرند، باید این نکته را عرض کنیم سرمایهگذاری در بورس این گونه است که در واقع یک دارایی خریدهایم و به وسیله این سهام مالکیت بخشی از شرکت را به دست آوردهایم که آن شرکت سرپا است و تولید میکند و سود میسازد نباید درگیر هیجانات شویم و در تلاطم بازار این دارایی را به راحتی از دست بدهیم و رفتار هیجانی در بازار سرمایه نباید غالب شود.
وی در مورد اینکه چه سیاستهایی اثرگذار است گفت:همین قیمتگذاری خودرو، مالیات بر محصولات پتروشیمی مانند مالیات جدیدی که دولت گفته است از متانول دریافت میکند و حدود ۲۰ درصد مالیات میگیرد، این تصمیمات باعث اثر بر بازار سرمایه میشود و میگویند چون تولید متانول بدون ارزش افزوده است، باید مالیات از آن گرفته شود.
ابراهیمی گفت: بنگاهی که با سرمایه دو میلیارد دلار راهاندازی میشود تا زمانی که بخواهد به محصول با ارزش افزوده برسد، زمان میبرد و دولت نباید سریع از محصولی مانند متانول مالیات کلان بگیرد، زیرا این شرکت دچار مشکل میشود.
وی در پاسخ به اینکه منظور از اینکه سرمایهگذاری در بورس یک فرآیند بلندمدت است چیست،گفت: بلندمدت بین یک تا سه سال است و حداقل یکسال باید در بورس صبر کنیم و با توجه به تورم جامعه ظرف یکسال عایدی منطقی از سرمایهگذاری در بورس به دست میآید و طی سالهای گذشته بررسی شده است که بازار سرمایه نسبت به بازارهای رقیب مانند طلا، ارز و مسکن بازدهی بیشتری داشت است، اما متأسفانه مردم ما بیشواکنش نشان میدهند و بخش عمده مردم حوصله ماندگاری ندارند و باید در این زمینه فرهنگسازی و آموزش صورت گیرد.
ابراهیمی در مورد اینکه آیا در شرایط تورمی شرایط برای سرمایهگذاری فراهم میشود گفت: در شرایط تورمی پولهای مردم به سمت سرمایهگذاری در کالاهای سرمایهای مانند خانه، ملک، زمین، ارز، طلا میرود، در حالی که باید سرمایهها به سمت بازار سهام سوق داده شود که در آنجا زنجیره مولد ایجاد میشود.
وی در پاسخ به این پرسش که از معاملات روزانه سهام در بورس و فرابورس چه مقداری جذب تولید میشود، گفت:معاملات روزانه در بورس و فرابورس مستقیما به تولید نمیرسد، بلکه به صورت غیرمستقیم بر تولید اثر دارد، چون سهام شرکتها قابل معامله و نقدشونده است، هر چه درجه نقدشوندگی بالا برود این سهام میتواند به عنوان وثیقه وام یا وثیقه اوراق قرار گیرد که به تأمین مالی و نقدشوندگی در بنگاههای اقتصادی کمک میکند.
وی در مورد شفافیت در بازار سرمایه گفت: بورس یک بازاری است که شفاف است و شرکتهای حاضر در بورس باید مرتب به نهاد ناظر گزارش بدهند و گزارشهایی که ارائه میشود، خیلی قابل اتکا تر از گزارشهایی است که در سایر شرکتهای غیربورسی وجود دارد و اغلب گزارشها حسابرسی شده است.
دانشیار مهندس مالی دانشگاه خواجه نصیر طوسی در مورد اینکه نقش بازار سرمایه در تأمین مالی شرکتها و تأمین مالی دولت چگونه است گفت: تأمین مالی در کشور ما بانکمحور است، بگونهای که بیش از ۷۰ درصد تأمین مالی از طریق شبکه بانکی و کمتر از ۳۰درصد از طریق بازار سرمایه صورت میگیرد.
در این تأمین مالی هم شرکتهای بورسی و هم شرکتهای دولتی میتوانند با انتشار اوراق به تأمین مالی بپردازند، اگر بازار سرمایه پویاتر باشد هیچ ایرادی ندارد دولت هم از آن تأمین مالی کند، اما اگر شرایط بازار ریزشی باشد، چون رفتار در بازار احساسی و هیجانی است ممکن است تأمین مالی دولت اثر سوء بر بازار بگذارد و برای شرکتهای بورسی هم ممکن است نهاد ناظر اجازه انتشار اوراق و یا عرضه اولیه سهام ندهد، بنابراین در شرایط ریزشی تأمین مالی شرکتها هم دچار مشکل میشود./روزنامه اطلاعات